Schuld van 20.000.000.000.000 dollar
De huidige hoogte van de staatsschuld van de VS is niet exact bekend. Vermoedelijk gaat het om een bedrag van 20 biljoen dollar, een getal van veertien cijfers.
Digitale schuldenmeters bieden een aardige indicatie, maar de apps spreken elkaar tegen. Volgens usdebtclock.org staat de teller nog net onder de 20 biljoen.
Bij de caramba-app noteert het bedrag inmiddels boven 20 biljoen dollar. De kroon spant website destaatsschuldmeter.nl, met een cijfer van ruim 23 biljoen dollar.
Een officieel Amerikaans cijfer van begin dit jaar gaf een staatsschuld aan van ruim 19 biljoen dollar. Het nieuwe schuldenplafond zal waarschijnlijk een bedrag van tussen de 20 en 25 biljoen zijn. Ondanks economische groei blijft de Amerikaanse staatsschuld oplopen. Dat komt niet (alleen) door Trump, ook tijdens het presidentschap van Obama is de schuld flink gestegen.
In Nederland loopt de staatsschuld momenteel wel terug. Het gewenste niveau van 60 procent van het bruto binnenlands product is binnen bereik. In de VS is dit percentage 107 procent.
Aftellen naar ‘dag X’ is begonnen
Harvey voorkomt wellicht shutdown Verenigde Staten
Op 2 oktober zou het al zover kunnen zijn: het moment waarop de staatskas in de Verenigde Staten leeg is en de overheid veel betalingen niet meer kan doen en diensten moet sluiten. Deze ‘shutdown’ vindt plaats als er op dat moment geen nieuwe wetgeving is voor een noodzakelijke verhoging van het staatsschuldplafond.
De wet die voorschrijft dat de Amerikaanse regering aan het Congres toestemming moet vragen om meer te mogen lenen als de staatsschuld een eerder vastgestelde maximale hoogte heeft bereikt, dateert uit de Eerste Wereldoorlog. Hiermee kwam een einde aan de situatie dat voor elke staatslening afzonderlijk toestemming moest worden gevraagd van het Huis van Afgevaardigden en de Senaat. Een federale shutdown bij het uitblijven van zo’n nieuwe wet wordt ook wel beschouwd als een soort surseance van betaling.
De kwestie ligt momenteel gevoelig. Als de deadline van 2 oktober juist is – niemand weet het precies – dan heeft het Huis van Afgevaardigden deze maand nog slechts twaalf wetgevende vergadersessies om zo’n besluit te nemen.
In maart van dit jaar was de kredietlimiet al bereikt. Maar met creatief boekhouden was uitstel mogelijk. Langer wachten dan begin of half oktober zit er niet in, omdat alle potjes leeg zijn. Als de VS als gevolg hiervan niet meer aan zijn betalingsverplichtingen kan voldoen, zal dit grote negatieve gevolgen hebben voor de financiële markten, en mogelijk een mondiale recessie veroorzaken, zo wordt gevreesd.
Nervositeit
Zover zal het natuurlijk niet komen. De deiging van een shutdown is een bekend fenomeen in Amerika Sinds 1980 is het schuldenplafond al meer dan veertig keer opgehoogd. Toch begon de nervositeit de afgelopen weken de kop op te steken. Zakenbank Barclays heeft zijn vermogende klanten inmiddels gewaarschuwd voor een financiële catastrofe, mocht het toch fout gaan. Kredietbeoordelaar Fitch dreigt de triple A-status van de VS te zullen herzien als de onzekerheid niet snel wordt weggenomen.
Amerika heeft in absolute zin de hoogste staatsschuld in de wereld. Het land kan zich zo’n hoge schuld permitteren omdat de economie zeer sterk is en er tegen een relatief lage rente geleend kan worden. Dit zal afgelopen zijn als het land in gebreke blijft met zijn betalingsverplichtingen, volgens het financiële jargon in default raakt. De rentelasten zullen door de status van wanbetaler omhoog schieten.
Verhoging van het plafond zou politiek eigenlijk geen groot probleem moeten zijn, met een Republikeinse president en een door de Republikeinen gecontroleerd Congres. Maar president Trump ligt op een ramkoers met enkele sleutelfiguren uit zijn partij. Hij dreigt zelf ook met een shutdown als het Congres niet over de brug komt met geld voor een muur langs de grens met Mexico.
Paradoxaal
Een lichtpuntje is paradoxaal genoeg Harvey. De verwoestende orkaan kan wellicht het verbindende element vormen. Een shutdown als gevolg van politiek gesteggel vertraagt mogelijk ook noodhulp aan de getroffen bevolking van Texas. Geen politicus die dit waarschijnlijk op zijn geweten wil hebben. Een deal is mogelijk in de maak.
HMC, Economie, 4 september 2017
Akkoord Trump met Democraten over schuldenplafond
Het gevaar van een shutdown van de Amerikaanse overheid lijkt voorlopig afgewend. Gisteren sloot de Amerikaanse president Trump een opmerkelijke deal met de Democraten in het Congres: de noodhulp aan de staten Texas en Louisiana wordt gekoppeld aan een tijdelijke oplossing voor het schuldenplafond.
Deze oplossing diende zich zondag al aan, maar stuit ook op weerstand in Trumps eigen Republikeinse partij. De Senaat moet het voorstel nog goedkeuren, maar de leider van de Republikeinen in de Senaat Mitch McConnel zegt het plan van Trump te zullen steunen. Eerder lag McConnel op een ramkoers met Trump.
De urgentie van de noodhulp in de door Harvey getroffen staten Louisiana en Texas zijn voor McConnell toch reden om achter de deal te gaan staan, ondanks de tijdelijke verhoging van het schuldenplafond.
De Amerikaanse kredietlimiet, de maximale hoeveelheid geld die de federale overheid kan lenen, wordt drie maanden verhoogd. Daardoor kan er 8 miljard dollar (ruim 6,7 miljard euro) worden vrijgemaakt voor de wederopbouw van de zwaar getroffen staten.
Opzij
Het akkoord werd bereikt na een relatief korte vergadersessie in het Witte Huis, waarin Trump de kant van de Democraten koos. Bezwaren vanuit zijn eigen partij en van minister van financiën Steven Mnuchin werden door Trump opzij geschoven. Dankzij het akkoord lijkt een shutdown, sluiting van veel diensten van de Amerikaanse overheid, tot ten minste 15 december afgewend.
Het Huis van Afgevaardigden stemde gisteren bijna unaniem voor de aanvulling van het nationale rampenfonds. Het nationale fonds voor rampen in de VS was bijna op. Eind vorige week zat daar nog maar 2 miljard dollar in, terwijl de schade alleen al voor de omgeving van de stad Houston op tientallen miljarden wordt geschat.
Het akkoord dat Trump met de Democraten wist te sluiten liet veel Republikeinen in verbazing achter. Nancy Pelosi, partijleider van de Demcraten in het Huis van Afgevaardigde, zei te hopen ook op andere onderwerpen met de president te kunnen samenwerken. Trump zelf noemde de deal ‘bijzonder goed’.
HMC, economie 7 september 2017